Hàng ngày, mỗi người cần ăn một lượng lương thực – thực phẩm (LT-TP) nhằm thực hiện các chức năng cơ bản là duy trì sự sống và kiến tạo, xây dựng và bảo vệ cho các cơ quan của cơ thể hoạt động bình thường.
Người ta đã biết rằng cơ thể con người được tạo lên bởi hàng ngàn các chất khác nhau. Khoa học đã chứng minh rằng hầu hết chúng có thể được tạo lên do sự thay thế lẫn nhau, nhưng có những chất mà cơ thể không thể tự tạo ra được: đó là những chất cần thiết cho quá trình xây dựng, tái tạo và bảo vệ cơ thể mà con người ta bắt buộc phải lấy từ thức ăn – người ta gọi là các chất dinh dưỡng. Chúng bao gồm: protein – còn gọi là chất đạm, các chất đường bột, các chất béo từ dầu mỡ, các chất sợi xơ từ rau quả, các loại vitamin, chất khóang và nước. Tất cả các chất dinh dưỡng đó đều cần thiết cho sự sống và phát triển của cơ thể.
Nếu người ta ăn vào một số lượng hợp lý thì sẽ đảm bảo sức khỏe về mặt dinh dưỡng. Người ta đã thấy khi con người ăn vào thiếu hoặc quá thừa các chất dinh dưỡng nói trên đều có thể gây bệnh hoặc gây ra những ảnh hưởng bất lợi cho sức khỏe. Không có một loại lương thực, thực phẩm nào chứa được đầy đủ tất cả các chất dinh dưỡng nêu trên cho nên cần phải ăn nhiều loại thực phẩm trong để đảm bảo cung cấp các chất dinh dưỡng khác nhau. Trong một bữa ăn, sự đa dạng về thực phẩm là rất cần thiết, nhưng người ta cũng không thể ăn quá nhiều loại thực phẩm trong một bữa, hay thậm chí trong 1 ngày. Thay đổi thường xuyên các loại thực phẩm hàng ngày là điều cần luôn được chú ý. Hơn thế nữa, khi chúng ta chọn lựa, chế biến thức ăn… một cách đa dạng thành các món ăn khác nhau sẽ tạo ra cảm giác ngon miệng hơn và dẫn tới kết quả là các chất dinh dưỡng được ăn vào một cách cân đối. Chính cách ăn uống đa dạng làm cho cơ thể tiếp nhận đầy đủ các chất dinh dưỡng và tạo ra mối tương quan hợp lý các chất dinh dưỡng ăn vào.
Sự cân đối, đủ chất dinh dưỡng trong một tỷ lệ hợp lý là đặc tính quan trọng của cách ăn uống hợp khoa học. Ngày nay, khoa học dinh dưỡng đang tiếp tục khám phá vai trò sinh học của các thành phần không phải là chất dinh dưỡng trong khẩu phần. Ngay cả những chất không phải chất dinh dưỡng cũng có những vai trò nhất định mà cho đến nay, chúng ta vẫn còn chưa hiểu biết đầy đủ. Ví dụ như các polyphenol nguồn gốc thực vật có chứa nhiều hợp chất khác nhau trong đó có các bioflavonoid. Nhiều bioflavonoid có tác dụng chống oxy hoá, giảm nguy cơ bệnh tim mạch và ung thư. Hoặc các caroten không phải là tiền chất của vitamin A lại có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh đục nhân mắt ở người già.
Khi con người ăn uống đa dạng thì chẳng những cơ thể có cơ hội tiếp nhận các chất dinh dưỡng theo tương quan tỷ lệ hợp lý mà còn có thể tiếp nhận các chất không phải chất dinh dưỡng có vai trò làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính khác. Ngoài việc bữa ăn cần đảm bảo đủ về số lượng và cân đối về chất lượng, đảm bảo hợp vệ sinh còn cần đảm bảo nguồn nước sạch và được sống trong môi trường hợp vệ sinh.
